چكيده
يكي از موضوعهاي مهم در قرآن بحث « انسان » اين عالم كبير است. با توجّهي كه قرآن به انسان دارد، يكي از سوره هاي قرآن كريم ، سورة الدّهر (انسان) ناميده شده است و واژة انسان شصت و پنج بار تكرار شده كه در شصت و سه آيه بيان شده است. خداوند سبحان در اين آيات ، آفرينش انسان و سرنوشت و وضع او را در اين جهان و آن جهان بيان كرده و تعهّدات و تكاليف او را به ميان آورده است. قرآن تك بعدي به انسان نمي نگرد. همة ابعاد انسان را در نظر مي گيرد. انسان را به صورت يك مجموعه كامل در نظر مورد بررسي قرار مي دهد.
قرآن هم چگونگي پيدايش انسان را مطرح مي سازد و هم فلسفه خلقت انسان را ، هم ابعاد وجودي انسان را مطرح مي سازد و هم طبيعت و نهاد آدمي را مشخّص مي كند. هم نيازهاي انسان را مطرح مي كند و هم چگونگي ارضاي اين نيازها را .
در قرآن كريم هم سخن از هدف رشد انسان به ميان آمده است و هم وسايل و روش هاي رشد او مشخّص شده است. هم لزوم رابطة انسان با خود تأكيد شده است و هم لزوم رابطة انسان با ديگران ، بدون آنكه رابطة انسان با خدا نيز به فراموشي سپرده شود. از آيات قرآن هم مي توان به رابطة انسان با جامعه پي برد و هم به نقش انسان در تاريخ . قرآن هم از رابطة شيطان با انسان سخن به ميان آورده است و هم به روش جلوگيري و راه مبارزه با وسوسه هاي شيطاني اشاره كرده است.
قرآن انسان را خليفة خدا و پرتوي از صفات الهي و موجودي دو بعدي مي داند كه هم زمينه هاي مثبت و هم زمينه هاي منفي در او وجود دارد. ارزش و مقام انسان تا جاييست كه فرشتگان مقرّب حق قادر به تشخيص آن نبوده اند.
هدف خلقت انسان پرستش و عبوديّت است كه اطاعت حق او را به كمال مي رساند. انسان توانايي درك اسرار آفرينش را دارد و ارزش او به حدّي است كه فرشتگان بر او سجده مي كنند. قرآن علّت سقوط و انحراف انسان را تكبّر و خودبيني و برتري جويي مي داند كه وسوسه هاي شيطان مي تواند انسانِ منحرف از صراط مستقيم حق را به ورطة نابودي بيفكند.
در قرآن انسان مي تواند توبه كند و با خلوص نيّت و پاكي باطن و مبارزه با نفس امّاره خود را به اخلاق الهي آراسته نموده، به كمال حقيقي دست يابد.
:: موضوعات مرتبط:
مقالات ،
انسان در منابع اصيل اسلامي ( قرآن و حديث )،
،
:: برچسبها:
سید حسن حجازی,
زهراخلفی,
انسان در منابع اصیل اسلامی,